با توجه به این مصرع سعدی که می گوید بسیار سفر باید رفت تا پخته شود خامی، می توان متوجه شد که از زمان های قدیم سفر رفتن برای مردم بسیار اهمیت داشته است. امروزه نیز اکثر روانشناسان برای آرامش فکری افراد، کسب تجربیات جدید و افزایش خلاقیتشان سفر رفتن را توصیه می کنند؛ اما مسئله مهم این است که در کشور پهناوری مانند ایران که اقلیم های مختلفی در آن وجود دارد باید به کجا سفر کنیم؟
ما در این مقاله از سایت هارا گدیم شهر یزد را به شما پیشنهاد می کنیم زیرا علاوه بر آن که جاذبه های دیدنی زیادی دارد که باعث شگفتی شما می شود، سوغاتی های خوشمزه و صنایع دستی زیبا و ماندگاری دارد که شما و اطرافیانتان را با تاریخچه این شهر آشنا می کند. اگر قصد سفر به این شهر را دارید بهتر است تا انتهای مقاله با ما همراه باشید زیرا نه تنها اطلاعاتی از این شهر را در اختیارتان قرار می دهیم؛ بلکه سوغاتی های یزد را معرفی می کنیم تا هنگام سفر زمانی را صرف پیدا کردن هدیه برای اطرافیانتان نکنید و نهایت استفاده را از سفر خود ببرید.
یزد، شهر قنات و قنوت و قناعت
یزد که به نام های شهر بادگیر ها، دارالعلم و دارلعباده نیز شناخته می شود، نخستین شهر خشت خام جهان است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده و جز آثار ملی ایران هم به حساب می آید.
یزد شهر تاریخی است که قدمت زیادی دارد، زیرا در اکثر منابع موجود بیان شده است که بنای اولیه برخی از شهرهای این استان مانند یزد، اردکان، میبد و ابرکوه به ترتیب در دوره حکومت اسکندر مقدونی و ضحاک، ساسانیان، سلیمان پیغمبر و ابراهیم پیغمبر ساخته شده است.
شهر یزد مکان های دیدنی زیادی مانند باغ دولت آباد، بازار خان، حمام خان بافقی، باغ مشیر الممالک، میدان قلعه، میدان امیرچقماق، زیارتگاه پیرسبز، بقعه سیدخلیل، خانه مرتاض، قلعه اسدان، باغ چهار منار مسجد جامع یزد و لرد فهادان دارد که معماری تاریخی ارزشمند و قدیمی آن ها زیبایی شان را دو چندان کرده است.
اگرچه یزد آب و هوای گرم و خشکی دارد اما سبک زندگی و معماری آن به گونه ای است که باعث می شود شما هر زمان که بخواهید؛ بدون سختی بتوانید به این شهر سفر کنید و از تمامی مکان های گردشگری آن دیدن کرده و سوغاتی هایی از این شهر برای عزیزانتان خریداری کنید.
انواع سوغاتی های یزد
همانطور که می دانید یکی از لذت بخش ترین بخش های سفر، خرید سوغاتی برای اطرافیانان است؛ زیرا هم عزیزانمان خوشحال می شوند و هم هنگام خرید می توان با فرهنگ و آداب و رسوم آن شهر آشنا شد.
شهر یزد نیز به عنوان یک شهر باستانی که فرهنگ غنی دارد، از سوغاتی های منحصر به فردی برخوردار است که شما را وادار به خرید می کند، زیرا مشابه آن ها را نمی توان در دیگر شهرها یافت.
ما در این قسمت از مقاله قصد داریم علاوه بر سوغاتی های خوشمزه یزد، صنایع دستی آن را نیز معرفی کنیم تا بتوانید هدایای ماندگاری را برای عزیزانتان تهیه کنید؛ پس اگر قصد خرید یکی از سوغاتی های یزد را دارید این بخش را از دست ندهید.
سوغاتی های خوشمزه یزد
زمانی که در کوچه و پس کوچه های شهر یزد قدم زده و سری به خانه های سنتی آن می زنید، عطر وبوی شیرینی های محلی به مشامتان خواهد رسید که شما را وسوسه می کنند؛ زیرا یزد نیز مانند اصفهان دارای سوغاتی های خوشمزه متنوعی است که انتخاب را برای مسافران سخت کرده و گمراه می کند؛ به همین خاطر ما تصمیم گرفتیم تا تعدادی از معروف ترینِ آن ها که مزه دلچسبی هم دارند را معرفی کنیم که عبارتند از:
حلوا ارده اردکان یزد
یکی از مفید ترین و مقوی ترین سوغاتی های یزد که قوای بدن را افزایش می دهد و انرژی مورد نیاز را تامین می کند، حلوا اردکان یزد است. مردم یزد این شیرینی خوشمزه را اغلب در وعده صبحانه میل می کنند.
شما هم می توانید مرغوب ترین آن را از شهر اردکان یزد تهیه کرده و به عنوان سوغاتی برای اطرافیانتان ببرید؛ زیرا حلوا ارده این شهر طبیعی بوده و هیچ گونه مواد افزودنی شیمیایی و غیرطبیعی ندارد. مواد اصلی به کار رفته در این سوغات خوشمزه شکر، گلوکز مایع، ارده، آب چوبک، پودر سفیده تخم‌مرغ، اسید سیتریک و کنجد بدون پوست و بو داده است که باعث شده بسیار مقوی و خوشمزه باشد.
کیک یزدی
کیک یزدی همانطور که از نامش مشخص است؛ معروف‌ترین سوغاتی خوشمزه این شهر به حساب می آید و با آن که تقریبا در تمامی شهر های ایران طبخ می شود و معمولا اکثر افراد حداقل یکبار آن را امتحان کرده اند اما مزه اصلی و واقعی آن را تنها می توان در شیرینی فروشی های یزد یافت.
بنابراین اگر می خواهید این امکان را به عزیزانتان بدهید که یکبار مزه لذیذ یک شیرینی سنتی را حس کنند، بهتر است کیک یزدی را به عنوان یکی از سوغاتی های یزد برایشان تهیه کنید. این شیرینی سنتی که بافت نرم و لطیفی دارد از ترکیب بیکینگ پودر، تخم‌مرغ، شکر، آرد سفید، جوش شیرین، ماست، هل، شیر و نمک میوه تهیه می شود که برخی از افراد بنا به سلیقه کشمش و خلال پسته را نیز به آن ها اضافه می کنند.
لوز یزد
لوز از آن دسته خوراکی هایی محسوب می شود که در استان های مختلف با دستور پخت های متفاوت طبخ می شود، اما از آنجایی که این شیرینی خوشمزه برای اولین بار در شهر یزد تهیه شد، اکثر مردم آن را به عنوان یکی از سوغاتی های یزد می شناسند و اصالت آن به این شهر باز می گردد.
این شیرینی که به دلیل شکل ظاهرش؛ به نام شیرینی لوز شهرت یافته است را می توان در طعم های بادامی یا بیدمشکی، پسته ای و نارگیل تهیه کرد و از خوردن آن ها لذت برد.
باقلوا یزدی
گاهی افراد گمان می کنند که باقلوا تنها سوغات کشور هایی مانند ترکیه، قبرس، یونان و روسیه است، اما اینطور نیست؛ زیرا باقلوا یزدی که قدیمی ترین شیرینی این شهر به حساب می آید، نه تنها از نظر ظاهری بلکه از نظر دستور پخت و مواد اولیه نیز با آن باقلوا ها تفاوت دارد.
باقلوا یزدی از ترکیب آرد، بیکینگ پودر، گلاب، هل، شیر، شکر، روغن و خاک قند تشکیل شده و برای تزئینش از پودر پسته یا بادام استفاده می شود. این شیرینی خوش طعم که طرفداران زیادی نیز دارد یکی از سوغاتی های پرفروش یزد به حساب می آید، زیرا اکثر افراد معمولا یک بسته از این شیرینی را در کنار دیگر سوغاتی های یزد قرار داده و برای اطرافیانشان می برند.
این شیرینی محبوب را می توان در طعم های نارگیلی، پسته و بادامی در سه شکل، لوزی، مربعی و لوله ای سفارش داد، از طرفی هم آنهارا از شیرینی فروشی های معروف یزد مانند شیرینی فروشی حاج خلیفه رهبر تهیه کنید.
سوهان آردی و خانی
سوهان را اغلب مردم به عنوان اصلی ترین سوغات قم می شناسند، اما اینگونه نیست زیرا که در دیگر شهر های ایران مانند یزد خوراکی به این نام وجود دارد که به نام های سوهان آردی و سوهان خانی معروف گشته اند و تنها در شهر یزد طبخ می شوند و جزو سوغاتی های آن منطقه به حساب می آیند.
در پخت این سوهان ها از موادی به نام جوانه گندم، عرق هل، روغن حیوانی، جوهر لیمو، آرد گندم، روغن مایع؛ پودر هل و شکر استفاده شده که نه تنها طعم آن ها را لذیذ کرده بلکه باعث مقوی شدن نیز شده است.
قطاب یزد
یکی دیگر از محبوب ترین سوغاتی های یزد که همواره توسط زنان این شهر طبخ می شود، قطاب است. این شیرینی دارای دو لایه درونی و بیرونی است که هر کدام محتویات جداگانه ای دارند؛ در لایه درونی از ترکیب پودر بادام، پودر قند و هل استفاده شده تا عطر وطعم ویژه و منحصر به فردی داشته باشد، در حالی که در لایه بیرونی یعنی خمیرِ آن آرد گندم، زرده تخم مرغ و شیر یا ماست به کار رفته تا به راحتی در روغن سرخ شده و پس از غلتاندن در پودر قند، با ظاهری که دارد هر کسی را وادار به خوردن کند.
مرغوب ترین قطاب که به شیوه سنتی پخت شود را می توانید از میدان امیر چخماق یزد تهیه کنید و به عنوان سوغاتی برای اطرافیانتان ببرید.
شیرینی پنجره‌ای یا خاتون پنجره
شیرینی پنجره ای یا نان منقا از دیگر سوغاتی های خوشمزه یزد است و به دلیل شباهتی که با پنجره دارد به این نام شهرت یافته است. این شیرینی خوشمزه که از ترکیب آرد برنج، تخم مرغ، گلاب، پودر قند، روغن، زعفران، آرد سفید و آب تهیه می شود را می‌توان با قالب های مختلف به شکل های گوناگون درآورد اما معروف ترین آن به شکل پنجره است و به همین خاطر به این نام شهرت یافته است.
ظاهر عجیب و طعم لذیذ این شیرینی باعث شده یکی از گزینه های اصلی برای خرید سوغاتی محسوب شود و اکثر افراد آن را در لیست خرید خود قرار دهند.
پشمک یزد
همه ما حداقل یکبار پشمک خورده یا نحوه تهیه آن را در شهر های خود دیده ایم؛ به همین دلیل ممکن است چندان علاقه ای به خرید پشمک به عنوان یکی از سوغاتی های یزد نداشته باشیم؛ اما باید گفت که پشمک جز اصلی ترین سوغاتی های یزد به حساب می آید که طرفداران زیادی هم دارد زیرا مواد اولیه متفاوت آن باعث تفاوت آن با دیگر پشمک ها شده است.
پشمک در واقع یک نوع شیرینی حجیم شده است که با شکر تولید شده و می توان آن را در طعم های میوه ای، کاکائویی، زعفرانی و قهوه در شهر یزد سفارش داد.
نان برنجی
نان برنجی اصلی ترین سوغات کرمانشاه محسوب می شود، اما این به آن معنا نیست که در دیگر شهر های ایران خوراکی به این نام وجود ندارد؛ بلکه باید گفت نان برنجی مخصوصی تنها در یزد طبخ می شود که جز سوغاتی های آن شهر به حساب می آید.
این شیرینی خوشمزه به دلیل دستور پخت خاصی که دارد با عطر و طعم ویژه ای با چای خورده می شود و به همین دلیل در اکثر مهمانی های یزدی سرو شده و حال و هوای خوبی به آن جمع می بخشد.
شیرینی حاج بادامی
شیرینی حاج بادامی از معروف ترین سوغاتی های یزد به حساب می آید که به دلیل آن که خلیفه زمانی که به حج رفته چند دانه از آن را به همراه داشته و دوباره به شهر خود بازگردانده به این نام شهرت یافته است.
این شیرینی از ترکیب پودر بادام، پودر قند، زرده تخم مرغ، پودر هل، گلاب، جوش شیرین و پودر قند تشکیل شده است به همین خاطر بسیار مقوی بوده و برای رفع ضعف جسمانی مفید است؛ بنابراین اگر شما به سلامتی عزیزانتان اهمیت می دهید بهتر است مقداری حاجی بادامی به عنوان سوغاتی از یزد برایشان تهیه کنید.
نقل یزدی
یزدی ها از آنجا که جز افرادی هستند که مصرف چایشان بسیار بالا است، عادت دارند یک شیرینی در کنار آن میل کنند. از معروف ترین شیرینی های یزد که در کنار چای سرو می شود، نقل یزدی است که جایگزین مناسبی برای قند محسوب می شود.
این شیرینی خوشمزه در طعم های مختلفی مانند گل محمدی، وانیلی، بیدمشک، آلبالویی و گشنیز تهیه می شود تا با ذائقه اکثر افراد سازگاری داشته باشد، بنابراین شما می توانید به راحتی یک طعم آن را که برای عزیزانتان دلچسب است خریداری کرده و به عنوان یکی از سوغاتی های یزد با خودتان به شهرتان ببرید.
نان سوروک
یکی از سوغاتی های شهر یزد که می توان آن را در خانه های سنتی آن شهر یافت، نان سوروک است که بانوان یزدی آن را در خانه پخته و با پودر قند یا پنیر و سبزی میل می کنند. این نان خوشمزه مقوی را باید داغ میل کرد به همین دلیل پیشنهاد می کنیم حتما در کنار نانوا حتما یک تکه از آن را بخورید تا مزه واقعی آن را حس کنید.
صنایع دستی یزد
یزد با آن که به سوغاتی های خوشمزه معروف گشته است، اما همانند دیگر شهر های ایران صنایع دستی زیبا و متنوعی دارد که شما می توانید یکی از آن ها را به عنوان سوغاتی های یزد خریداری کرده و برای عزیزانتان ببرید.
مس یزد
ظروف مسی از پرفروش ترین سوغاتی های یزد به حساب می آید که طرفداران زیادی دارد زیرا انواع ظروف را می توان با نقش ونگار های جذاب تهیه کرد و به عنوان وسایل دکوری خانه از آن‌ها استفاده کرد. اگر شما قصد یکی سوغاتی ارزشمند برای عزیزانتان تهیه کنید، پیشنهاد ما به شما ظروف مسی است زیرا جلوه خاصی داشته که همه را جذب خود می کند.
دارایی‌بافی
یکی دیگر از سوغاتی های قدیمی یزد که امروزه به فراموشی سپرده شده است، دارایی بافی یا ایکات نام دارد. این هنر دستی زیبا که 800 سال قدمت دارد از جنس ابریشم است که با رنگ های طبیعی رنگ می شوند، به همین دلیل در گذشته تنها افراد ثروتمند توانایی خرید آن را داشتند، همین امر باعث شده که این هنر دستی به دارایی بافی معروف شود.
شما اگر می خواهید علاوه بر آن که سوغاتی برای عزیزانتان می خرید، نقشی را در زنده نگه داشتن صنایع دستی کشورتان ایفا کنید، بهتر است یکی از محصولات دارایی بافی که شامل بقچه، آستری لحاف، روتختی، رومیزی و رو لحافی است را تهیه کنید.
ترمه
یکی از قدیمی ترین صنایع دستی شهر یزد که نه تنها در ایران بلکه در جهان بسیار معروف گشته و به نوعی نماد این شهر به حساب می آید، ترمه دوزی است که قدمت 400 ساله دارد زیرا از دوره زرتشتیان رواج پیدا کرده است. ترمه های باکیفیتی را با طرح های مختلف و رنگ های گوناگون می توان در شهر یزد تهیه کرد که در هیچ کجای جهان مانند آن وجود ندارد.
از معروف ترین این طرح ها می توان به طرح بته جقه، طرح شاخ گوزنی و طرح شاه عباسی اشاره کرد که هر کدام طرفداران خاص خود را دارند. در بافت این سوغاتی اصیل یزد از پارچه های مرغوبی که تارشان از جنس ابریشم و پودشان از جنس نخ، پشم؛ کرک الوان و ابریشم است، استفاده می شود به همین خاطر نسبت به دیگر سوغاتی های یزد قیمت بالایی دارد.
این ترمه ها انواع مختلفی دارند که از پر طرفدارترینِ آن ها می توان به شال راه‌راه، چارقدی، اتابکی، یزدی، شال بندی، کشمیری، محرمات، سجاده، رو میزی، کیف و کفش، شال رضایی و لباس اشاره کرد.
سفال یزد
از خانه های خشتی شهر یزد می توان متوجه شد که مردمان آن تبحر خاصی در سفالگری و کار با گل دارند؛ به همین دلیل یکی از صنایع دستی معروف این شهر که نشان دهنده زندگی در مناطق کویری آن است، سفالگری و تولید سرامیک و کاشی بوده که می توانید آن ها را در شکل های مختلف و با نقوش متنوع که طراحی شده اند، به عنوان یکی از سوغاتی های کاربردی یزد تهیه کنید.
برای خرید مرغوب ترین ظروف سفالی یزد به عنوان سوغاتی باید به شهرستان میبد بروید زیرا در آن منطقه به دلیل خاک خوب و چسبنده ای که دارد، ظروف باکیفیت تری ساخته می شود.
شعربافی
شعر بافی یکی دیگر از هنرهای دستی مردمان شهر یزد است که در حال حاضر توجه زیادی به آن نمی شود. شعربافی نیز همانطور که از نامش مشخص است با صنعت بافندگی مرتبط است اما به دلیل آن که از موی حیوانات که به نام شعر در یزد شناخته می شوند، در آن استفاده شده و روش بسیار سختی برای بافت آن وجود دارد، از دیگر محصولات این صنعت متمایز بوده و بسیار منحصربه فرد است. بنابراین اگر قصد سوغاتی ویژه ای از شهر یزد تهیه کنید که کمتر کسی آن را بشناسد، محصولات شعربافی بهترین گزینه هستند.
زیلو
یکی از قدیمی ترین صنایع دستی شهر یزد که قدمت آن به دوره قبل از اسلام برمی گردد، زیلو نام دارد که با آن نازک است اما بسیار با دوام بوده به گونه ای که در زمان های قدیم به عنوان زیرانداز استفاده میشده است اما امروزه به دلیل نقوش زیبا و رنگ بندی متنوع به عنوان دکور نیز در خانه های ایرانی به کار می رود.
این هنر دستی زیبا که از جنس نخ پنبه است اغلب در شهرستان میبد در طرح هایی مانند رکنه دوزی، بند رومی، هشت پر بزرگ و کوچک، زلفک و کلید بافته می شود. رنگ زیلو های یزد طبیعی بوده و اغلب از گیاهانی مانند گردو، پوست انار، لاجورد و روناس به دست می آید به همین دلیل تنها رنگ آبی، سبز، نارنجی، سفید و قرمز دارند که هر کدام برای زیلو های خاصی به کار می روند.
به عنوان مثال زیلو هایی که به رنگ آبی و سفید هستند در امام زاده ها استفاده می شوند و زیلو های سبز و نارنجی به نام تفتال شناخته می شوند در مکان های فاخر و عیونی به کار می روند، در حالی که زیلو های به رنگ آبی و قرمز را که زیلو های جوهری نامیده می شوند عام مردم استفاده می کنند.
چادر شب
چادر شب یا رخت خواب پیچ که از جنس پنبه و ابریشم است و در شهرهای زارچ، اردکان و یزد بافته می شود دارای دو نوع نازک و ضخیم است؛ که نوع نازک آن یا همان چادر شب برای پیچیدن رخت خواب ها به کار می رود در حالی که نوع ضخیم آن به عنوان چادر شب صحرایی برای حمل محصولات کشاورزی و باغی استفاده می شود.
این صنایع دستی زیبا که ابعادی 90 در 90 سانتی متر دارند را می توان با قیمت مناسبی به عنوان یکی از سوغاتی های یزد برای اطرافیانتان تهیه کنید.
شمد
شهر یزد به دلیل آن که آب و هوای بسیار گرمی دارد، باعث شده مردمان آن محصولاتی را تولید کنند که متناسب با آن محیط باشد. یکی از این محصولات شمد است که نوعی روانداز به حساب می آید، این محصول به دلیل آن که از پنبه یا ابریشم ویسکوز بافته بسیار خنک بوده و در مناطق گرمسیر و کویری بافته شده و کاربرد دارد.
جمع‌بندی
اکنون که با خواندن این مقاله از مجله سایت هارا گدیم با انواع سوغاتی های یزد آشنا شدید، می توانید در کوتاه ترین زمان تصمیم بگیرید که چه هدیه ای را برای عزیزانتان تهیه کنید. اگر قصد دارید هدیه ای که می خرید ماندگار باشد به گونه ای که فرد هر زمان که به آن نگاه می کند به یاد شما بیافتد و تاریخچه شهر یزد برایش تداعی شود، بهترین گزینه صنایع دستی مانند ظروف مسی و سفالی، شمد، شعربافی، چادر شب، زیلو، ترمه و … است؛ اما اگر می خواهید اطرافیانتان طعم واقعی شیرینی های معروف این شهر را حس کنند سوغاتی های خوشمزه آن مانند کیک یزدی، باقلوا، لوز، نان برنجی، سوهان آردی، حاج بادامی، نقل یزدی، شیرینی پنجره ای، پشمک یزد، نان سوروک و … انتخاب مناسبی است.
برخی از سوالات متداول
آیا یزد غذاهای محلی هم دارد؟
بله؛ شهر یزد نیز همانند دیگر شهرها غذا های محلی خوشمزه ای دارد که از معروف ترین آن ها می توان به آش شولی، تاس کباب یزدی، قیمه یزدی، نان کپک و لتیر اشاره کرد.
بهترین زمان برای سفر به یزد چه موقعی است؟
با آن که معماری شهر یزد به گونه ای است که در تابستان نیز گرمای آن اذیتتان نمی کند؛ اما با این حال برای اینکه بتوانید از تمامی مکان های دیدنی این شهر دیدن کنید باید اوایل فرودین تا اواخر اردیبهشت و اواخر شهریور تا اواسط آذر به یزد سفر کنید.
چگونه می توان به شهر یزد سفر کرد؟
شهر یزد به دلیل آن که یکی از کلانشهر های ایران به حساب می آید و در مرکز کشور قرار دارد، از راه های حمل و نقل برون شهری زیادی برخوردار است به گونه ای که شما می توانید با خودروی خود، خرید بلیط اتوبوس، خرید بلیط قطار و خرید بلیط هواپیما به این شهر سفر کنید.
