با جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی آشنا شوید

وقتی درباره جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی صحبت می‌کنیم، باید خودتان را برای سفر به این سرزمین عجایب آماده کنید. خراسان جنوبی که واقع در شرق کشور است و مرکز آن شهرستان بیرجند است، قبلاً بخشی از استان خراسان شمالی و خراسان رضوی بود، اما در نهایت در سال ۱۳۸۳ به عنوان سومین استان گسترده کشور تجزیه شد. برای اقامت در خراسان جنوبی می‌توانید از هتل نارنجستان طبس نیز بازدید کنید.

سفر به خراسان جنوبی در دل صحراها با دیدن عجیب‌ترین شگفتی‌های ایران معادل است. بنابراین، اگر قصد دارید برای تعطیلاتی کوتاه و چند روزه برنامه‌ریزی کنید، پیشنهاد ما سفر به خراسان جنوبی است. در این مقاله، همراه ما باشید، تا با جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی آشنا خواهید شد.

روستای ماخونیک از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی

ماخونیک از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی، نام یک روستای دورافتاده و پنهان در منطقه ماخونیک است که به دلیل فرهنگ و آداب و رسوم عجیب و غریب مردمانش، شهرت جهانی دارد. این روستا در نزدیکی مرز افغانستان واقع شده و به دلیل انزوا و دوری از محیط بیرونی، مسافران در قرن ۱۹ حیرت زده می‌شدند. اما امکانات رفاهی در این روستا به تازگی افزایش یافته است.

ماخونیک دارای چند جاذبه طبیعی و تاریخی است. سنگ سیاه، بنای برج و قلعه، برج گل انجیر، منزل سرگردونی و نادر مرده از جمله این دیدنی‌ها هستند. برج سنگی روستا در طبقات بالا ساخته شده و از آن به عنوان دیدبانی در زمان حمله دشمن بهره می‌برده شد.

تاریخ این روستا مستندی که نام و نشانی از آن را توصیف کرده، در سفرنامه خراسان و سیستان کلنل چارلز ادوارد دبیت قابل پیداست. اما دلیل نام‌گذاری ماخونیک مورد بحث است. یکی نظر می‌دهد که این نام از برخورد مردمان روستا با مأموران دولتی ناپسندیده است. داستان دیگری مبنی بر وجود شکاف ماده خونیک در کوه‌های نزدیک روستا را به عنوان دلیل نام‌گذاری مطرح می‌کند.

مردمان ماخونیک اصالتاً افغان هستند و چندین قرن پیش به ایران مهاجرت کردند. آن‌ها با زبان فارسی و لهجه خاصی صحبت می‌کنند و پیرو ابوحنیفه نعمان بن ثابت هستند. آن‌ها علاقه زیادی به آموزش مسائل دینی دارند و در روستا یک موسسه علوم قرآنی فعال است. اهالی اطراف نیز برای آموزش فرزندانشان به مدارس دینی رجوع می‌کنند.

روستای نایبند از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی

روستای منحصربه‌فرد نایبند در کویر لوت قرار دارد. این روستا، به عنوان یکی از جاهای دیدنی طبس، در دهستان کویر واقع شده و جمعیتی بالغ بر ۴۲۷ نفر در آن سکونت دارند. نایبند در شعاع ۲۰۰ کیلومتری کویر لوت قرار دارد و تا این فاصله، هیچ آبادی وجود ندارد.

منطقه نایبند در سرزمینی کویری واقع شده است، اما وجود کوه‌های علی آباد، آب شلمه و کوه نایبند، این منطقه را به منطقه‌ای کوهستانی تبدیل کرده است. این کوه‌ها حدود ۲,۵۰۰ متر نسبت به کویر لوت ارتفاع دارند و نایبند با ۳,۰۵۰ متر ارتفاع، مرتفع‌ترین آن‌هاست.

روستای نایبند در استان خراسان جنوبی و در جنوب شهرستان طبس قرار دارد. برای دسترسی به این روستا، باید از جاده طبس-راور استفاده کرده و پس از کریت، دیهوک و زنوغان، با تابلوهای نایبند مواجه می‌شوید. فاصله روستای نایبند تا شهر طبس حدوداً ۲۱۰ کیلومتر است.

نایبند، علاوه بر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی خود، زیستگاه یوزپلنگ آسیایی است و از جاهای دست‌نخورده ایران محسوب می‌شود. برای بازدید بهتر از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی می‌توانید در هتل عماد نظام فردوس اقامت کنید.

باغ گلشن طبس از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی

باغ گلشن در بلوار معلم شهر طبس، یکی از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی نام دارد. اگر به دنبال نحوه دسترسی به این باغ را هستید، با استفاده از وسایل نقلیه می‌توانید به طور آسان آن را پیدا کنید. خطوط اتوبوسی که در ایستگاه باغ گلشن توقف دارند، می‌توانند به شما کمک کنند. این ایستگاه نزدیک به باغ قرار دارد.

باغ گلشن طبس یکی از مکان‌های مشهور خراسان جنوبی است و یک اثر ملی به شمار می‌رود. این باغ دارای تنوع زیستی بالایی است و گیاهان سردسیر و گرمسیر را در خود جای داده است که در منطقه کویری عجیب به نظر می‌رسد. ساختمان باغ در زلزله ای در سال ۱۳۵۷ تخریب شده و بازسازی شده است. باغ گلشن به دلیل قرارگیری در خیابان تاریخی گلشن شهر به این نام شهرت دارد.

یکی از زیبایی‌های باغ گلشن پلیکان‌ها هستند. دو پلیکان در دهه ۵۰ به باغ مهاجرت کردند و مردم به آنها توجه کردند. پلیکان‌ها در باغ ماندند تا اینکه یکی از آنها در زلزله سال ۵۷ زیر آوار فرو رفت. پلیکان دیگر تنها شد و تا سال ۱۳۹۴ در باغ ماند و در آنجا مرد. چندین سال بعد تعدادی پلیکان دیگر به باغ اضافه شدند که امروزه جاذبه‌ی این باغ به حساب می‌آیند.

باغ گلشن طبس در اوایل قرن سیزدهم هجری قمری ساخته شد و در دورهٔ لطفعلی خان زند و آقامحمدخان قاجار ساخته شد. در اواخر دورهٔ زندیه در باغ تغییراتی صورت گرفت. در طول تاریخ، باغ گلشن توسط جهانگردانان زیادی بازدید شده است. امروزه، این باغ به عنوان یکی از باغ‌های زیبای جهان شناخته می‌شود.

چشمه مرتضی علی از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی

چشمه مرتضی علی یکی از اماکن دیدنی و زیبای شهر طبس در استان خراسان جنوبی است. این چشمه به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی از سه چشمه اصلی و تعدادی چشمه فرعی تشکیل شده است.

اولین چشمه اصلی به نام قنبر است که از شرق به غرب جریان دارد و آب آن سرد است. چشمه آبگرم مرتضی علی که در 6 کیلومتری قنبر قرار دارد، به دلیل شکستگی و فشار گسلی شکل می‌گیرد و آب آن گرم است. آب این دو چشمه در نهایت به چشمه جعفری ملحق می‌شود و از پایین‌دست به سد خاکی نهرین می‌رسد.

مسیر دسترسی به چشمه مرتضی علی اینگونه است که ابتدا باید به شهر طبس بروید و سپس از بلوار معلم به جاده خرو بروید. جاده چشمه مرتضی علی تا روستای خرو ادامه دارد و در نهایت به یک پارکینگ می‌رسید.

برای دسترسی به چشمه باید مابقی مسیر را پیاده طی کنید. مبلغی به عنوان هزینه ورودی بپردازید و سپس خودرو را در پارکینگ قرار دهید. بعد از طی نمودن تعداد زیادی پله، به چشمه مرتضی علی می‌رسید. دسترسی نهایی به این چشمه فقط از طریق پیاده‌روی در مسیری پنج کیلومتری است که اغلب از درون آب عبور می‌کند.

چشمه مرتضی علی در دو کیلومتری روستای خرو و ۳۰ کیلومتری شهر طبس قرار دارد. این چشمه در میان کوه‌های شتری قرار گرفته و باعث شگفتی و تعجب همه می‌شود که در محلی کاملا خشک و کویری، چشمه‌ای با آب‌گرم و آب‌سرد وجود دارد.

اسم چشمه مرتضی علی به دلیل باورهای محلی است. مردم اعتقاد دارند که حضرت علی (ع) از این محل عبور کرده و با امر خدا، کوه را شکافته و چشمه‌ای پدیدار شده است تا فرشتگان از آب پاک آن برای غسل حضرت علی استفاده کنند. به همین دلیل این چشمه به حمام مرتضی علی نیز مشهور است.

در مسیر ورودی به چشمه، پله‌هایی در مسیر دره وجود دارد که به یک فضای باز با جویبار کوچک منتهی می‌شود.

در ابتدای مسیر، حوضچه‌های آب دیده نمی‌شوند و صرفاً فضای بزرگی با دیواره‌های رسوبی مشاهده می‌شود. در ادامه مسیر، دیواره‌های دره بلند می‌شود و خزه‌های سبز کمتر مشاهده می‌شود. در نقاط میانی چشمه، همچنین سنگ‌های درشتی در مسیر وجود دارد که نیاز به عبور از آن‌ها مهارت دارد.

دره کال جنی از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی

دره کال جنی یکی از جاذبه ‌های گردشگری خراسان جنوبی است که در شمال شهر طبس قرار دارد. این دره در اطراف روستای ازمیغان و در امتداد خروجی قناتی قرار گرفته است. در زمانی که شهر طبس بخشی از استان یزد بوده است، اما در تقسیم‌بندی‌های جدید به استان خراسان جنوبی تعلق گرفته است.

دسترسی به کال جنی، از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی، نیز به راحتی از شهر طبس امکان‌پذیر است. این دره در موقعیت جغرافیایی E۵۶۵۰۰۴ N۳۳۴۹۲۴ قرار دارد و طی سال‌ها به عنوان یک شاهکار طبیعی شناخته شده است. برای رفتن به کال جنی مسافت تنها ۲۵ دقیقه زمان می‌برد و از تهران حدود ۱۰ ساعت رانندگی می‌کنید.

برای دسترسی به کال جنی می‌توانید از هواپیما، اتوبوس، قطار، ماشین شخصی یا تورهای داخلی استفاده کنید. اگر با ماشین شخصی می‌روید، بهترین مسیر از تهران به سمنان است و سپس از سمنان به طبس می‌روید. برای رسیدن به دره کال جنی در طبس، تعدادی مسیر مختلف وجود دارد.

یک مسیر از طبس به سمت شمال و عشق‌آباد است، که شما باید بعد از حدود ۲۰ کیلومتری به آبراهه‌ای برسید که در آن رودخانه ازمیغان رسوبات خود را به جای گذاشته است. در ادامه این مسیر تا دره کال جنی حرکت می‌کنید.

مسیر دوم از جاده اصلی طبس به سمت شمال و روستای ازمیغان است. پس از حدود ۹ کیلومتر، به مدخل دره رودخانه ازمیغان می‌رسید و تا دره کال جنی ادامه می‌دهید.

مسیر سوم از جاده طبس – بشرویه خارج شده و از جاده خاکی به سمت روستای فشاه وارد می‌شوید. این روستا در ابتدای دره و متصل به کوه است و می‌توانید از ساکنان روستا راهنمایی بگیرید. از این نقطه وارد دره کال جنی می‌شوید یا به مسیر خود ادامه می‌دهید و از یک شکاف در دیوار دره وارد می‌شوید.

دره کال جنی بخاطر عوامل متعددی از جمله بستر نرم و قابل فرسایش، شیب طولی رودخانه، باران‌های فصلی به وجود آمده است. عامل اصلی ایجاد این دره رودخانه ازمیغان است که پس از ورود به زمین‌های آبرفتی، بستر خود را گسترش داده است.

در طول زمان، این رودخانه در عمق تنگه‌ای که خود ایجاد کرده است، دره را شکل داده و در نهایت به دشت طبس می‌رسد. کال جنی شامل فرو رفتگی‌ها، برجستگی‌ها، حفره‌ها، شیارها، پلکان‌ها و آبشارها است که در کنار هم یک منظره شگفت‌انگیز را ایجاد می‌کنند.

کویر حلوان از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی

کویر حلوان، یکی از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی است. این کویر در محور طبس – تهران واقع شده است و از شمال به کویر مرکزی ایران و ارتفاعات پیرحاجات طبس، از جنوب به محور ارتباطی شهرستان خور به طبس، از شرق به کوه‌ها و ارتفاعات عاشقان و از غرب به دریاچه نمک خور و کویر مرکزی ایران محدود می‌شود.

برای دسترسی به کویر حلوان، می‌توانید از مسیرهای خاکی موجود در این منطقه استفاده کنید. به‌عنوان مثال، می‌توانید از جاده‌ی ارتباطی خور به طبس اقدام کنید یا از جاده‌ی فرعی روستای حلوان و خیرآباد استفاده کنید.

کویر حلوان با تلاقی تپه‌های ماسه‌ای و ارتفاعات عاشقان زیبایی خفته‌ای دارد. همچنین در این منطقه می‌توانید شاهد تلاقی کوه و ریگ دره‌ها و گذرگاه‌های زیبا باشید.

در کویر حلوان پوشش گیاهی غنی و تنوع زیستی برجسته است. انواع گیاهان نواحی استپی و ماسه‌ای همچون قیچ، درمنه، تاغ، دم گاوی، بادام کوهی و اسکنبیل در این منطقه یافت می‌شوند. همچنین گیاهان نمک‌پسند همچون شور بیابانی و گز نیز در نواحی غربی حاشیه کویر مرکزی وجود دارند.

برای تفریح در کویر حلوان، می‌توانید از امکاناتی مانند شترسواری، رصد ستارگان، حمام شن، پیاده‌روی روی رمل‌های شنی، آفرودسواری و کمپینگ استفاده کنید. همچنین همایش‌های کویرنوردی نیز در این منطقه برگزار می‌شوند.

قلعه بیرجند از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی

قلعه بیرجند، با نام‌های دیگری مانند «قلعه ته ده»، «قلعه پایین شهر» و «دژ بیرجند» شناخته می‌شود. این قلعه در داخل شهر بیرجند و روی تپه‌ای در شمال غرب شهر واقع شده است. با بالا رفتن به برج‌های این قلعه، می‌توانید چشم اندازی از منطقه قدیمی و جدید بیرجند را ببینید.

برای دستیابی به قلعه، کافی است به سمت میدان امام حسین بروید و به سمت بالای تپه در شمال این میدان حرکت کنید، تا دژ بیرجند با برج و بارویش خود در مقابل چشمان شما ظاهر شود.

قلعه بیرجند، که در دوران صفویه ساخته شده است، به عنوان هسته اصلی شهر بیرجند شناخته می‌شود. در زمان‌های گذشته، در بیرجند تعدادی قلعه و بناهای بزرگ وجود داشته که آثاری از آن‌ها در سده چهاردهم هجری خورشیدی باقی مانده است.

هدف ساخت این قلعه، دفاع و نظامی بوده است تا از دوره صفویه تا قاجاریه، مردم بیرجند از تهاجم دشمنان خارجی، به خصوص ترکمن‌ها و ازبک‌ها، محافظت شوند. در گذشته، نگهبانان این قلعه مسئولیت‌هایی از جمله تأمین امنیت و انتقال اخبار را بر عهده داشتند.

با توجه به اینکه این قلعه در قسمت قدیمی شهر ساخته شده است، با بررسی از بالای آن، گوشه‌هایی از فضای قدیمی بیرجند را نیز به همراه اطراف آن می‌توان دید.

قلعه تاریخی بیرجند، در دوره قاجاریه، کاملاً بازسازی شده است. همچنین در سال ۱۳۷۸، شهرداری بیرجند تصمیم گرفت این بنا را مجدداً مرمت و بازسازی کند. در حال حاضر، قلعه بیرجند به عنوان یکی از سالم‌ترین آثار تاریخی و مکان‌های دیدنی استان خراسان جنوبی شناخته می‌شود و خوشبختانه، به نسبت بسیاری از آثار تاریخی موجود در کشورمان، در حالت خوبی است. قطعاً وقتی وارد این قلعه می‌شوید، از عظمت و بزرگی آن لذت خواهید برد.

باغ اکبریه از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی

باغ اکبریه در شهر بیرجند در استان خراسان جنوبی واقع شده است. این باغ، مانند باغ‌های دیگر ایران، شاهکاری از زیبایی و استفاده از عوامل طبیعی در معماری است. طراح باغ، با استفاده از دانش تجربی خود، فضایی را ایجاد کرده که باعث حفظ و بقای بوم طبیعی شده است.

طراحی باغ اکبریه سه ویژگی منحصر به فرد دارد: اولین ویژگی این است که در مسیر جریان آب جوی قرار دارد. دومین ویژگی این است که با دیوارهای بلند احاطه شده است و سومین ویژگی آن این است که در داخل باغ یک عمارت تابستانی و استخر آب وجود دارد. به علاوه، باغ اکبریه ارتباطی با نظام قنات‌ها دارد. باغ اکبریه یکی از مکان‌های دیدنی بیرجند است و در انتهای خیابان معلم قرار دارد.

اولین باغ‌های ایرانی در امتداد قنات‌ها شکل گرفته‌اند و به دلیل اینکه علم‌های مرتبط با حفر قنات به صورت تجربی توسط ایرانیان ابداع شده بود، تشکیل باغ‌ها در کنار قنات‌ها نیز نشأت خود را از اندیشه‌های ایرانی می‌گیرد.

این سه ویژگی باغ‌های ایرانی را متمایز می‌کند. زمانی که این باغ‌های ایرانی را توریست‌های اروپایی دیدن کردند، آنها را “پرشین گاردن” نامیدند.

باغ اکبریه بیرجند با مساحت حدود ۴۵۰۶۹ متر مربع یکی از جاذبه ‌های گردشگری استان خراسان جنوبی است و با شماره ۲۳۲۶ در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۷۸ به ثبت ملی رسیده است. این باغ در منطقه کوهستانی قرار گرفته و شامل دو ساختمان است.

ساختمان قدیمی‌تر متعلق به حشمت‌ا‌لدوله پدر ابراهیم شوکت‌الملک است که در اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه ساخته شده است. ساختمان دیگری که در این باغ واقع است، ساختمان تشریفات است که توسط شوکت‌الملک ساخته شده است.

سخن پایانی

استان خراسان جنوبی با یازده شهرستان، بیست و پنج بخش، شصت و یک دهستان و بیست و هشت شهر، سومین استان پرجمعیت ایران است که دارای جاذبه‌های گردشگری، اماکن سیاحتی، بافت قدیمی و روستاهای تاریخی فراوانی است.

این استان کویری با اقلیم ویژه و موقعیت جغرافیایی خاص، زمینه‌ساز توسعه صنایع مختلف و استخراج معادن متنوع و همچنین دارای جاذبه‌هایی کویری است که هر ساله مسافران زیادی را جذب می‌کند. در این مقاله، به بررسی و معرفی برخی از جاهای دیدنی استان خراسان جنوبی پرداختیم.

البته باید توجه داشت که آنچه در اینجا ذکر می‌شود تنها بخش کوچکی از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی است. همانطور که می‌دانید، ایران کشوری پر از مناظر طبیعی و اماکن دیدنی است و بررسی همه‌ی آن‌ها کاری دشوار است! در اینجا، نمونه‌ای از جاذبه ‌های گردشگری خراسان جنوبی را آورده‌ایم تا بتوانید برنامه‌ی سفرتان را بهتر برنامه‌ریزی کنید و از زمان محدود خود بهترین استفاده را ببرید.